پسماندهای ویژه طبق قانون مدیریت پسماند، مصوبه 9 خرداد 1383 شامل چند گروه اصلی میباشد. مهمترین این گروه پسماندها، پسماندهای بیمارستانی بوده که نقش بسزایی در به خطر انداختن سلامت شهروندان دارد. اصول درست این شیوه ها در استانداردهای ناظر بر بهداشت محیط و حفاظت محیط زیست از قبیل استاندارد EPA مربوط به ایالات متحده آمریکا و راهنمای EC مربوط به اتحادیه اروپا است. پسماندهای بیمارستانی شامل عفونی، پاتولوژیک، اجسام تیزوبرنده، دارویی، سرطانزا، شیمیایی، رادیواکتیو، براساس برآوردهای سازمان جهانی بهداشت در صورت تفکیک مناسب پسماندها، پسماندها شامل 80 درصد پسماندهای عادی مراکز درمانی، 15 درصد پسماندهای پاتولوژیکی و عفونی، یک درصد اجسام تیزوبرنده، سه درصد پسماندهای شیمیایی و دارویی و کمتر از یک درصد پسماندها مخصوص مواد رادیواکتیو، کپسولهای گاز، دماسنجهای جیوهای شکسته و باطریهای استفاده شده میباشد. شیوههای از بین بردن پسماندها شامل سوزاندن به وسیله زباله سوز، ضدعفونی شیمیایی، عملیات حرارتی مرطوب، عملیات حرارتی خشک، استفاده از امواج میکروویو، دفن کردن یا انباشتهسازی و بیحرکت سازی است.
درحال حاضر بیمارستانها بیشترین مقدار پسماندهای خطرناک را تولید میکنند. میزان تولید پسماندها، وابسته به عوامل زیادی همانند درآمد سرانه و استانداردهای بهداشتی کشورهاست بر پایه همین امر، در کشورهای با درآمد متوسط و کم، تولید پسماند کمتر از کشورهایی است که درآمد سرانه آنها بالاتر است. در مراکز درمانی که طرح مدیریت تفکیک اجزاء پسماند در آنها اجرا میشود، میزان پسماندهای خطرناک تولیدی، نسبت به مراکز درمانی که فاقد مدیریت تفکیک پسماندها هستند، بسیار کمتر است. شوربختانه به دلیل نهادینه نشدن فرهنگ تفکیک اجزاء پسماند در مبداء تولید و عدم درک این مسئولیت توسط مدیران مراکز درمانی، میزان تولید پسماندهای بیمارستانی در کشورمان، رقم بسیار بالایی بوده به طوری که در سالهای اخیر با توجه به رشد فزاینده آن، شهرهای بزرگ کشور را دچار بحران نموده است(شجاعی، 1383).
بر پایه طرح سازمان جهانی بهداشت پسماندهای عفونی، پاتولوژیکی و اجسام تیزوبرنده با روش های مختلف زباله سوزی از بین میروند و ضدعفونی شیمیایی پسماندها، روش میکروویو ، دفن کردن و تخلیه در فاضلابها برای پسماندهای سرطانزا، شیمیایی و رادیواکتیو انجام نمیشود. در این میان به جز روش دفن کردن و تخلیه در فاضلاب، تمامی روشهای یاد شده برای از بین بردن اجسام تیزوبرنده استفاده میشود. معضل اساسی در زمینه پسماند های بیمارستانی مدیریت آن در مبداء، نحوه جمع آوری و حمل و دفع نهایی آن می باشد. باتوجه به اینکه معضل اصلی در مورد پسماند های بیمارستانی عدم تفکیک اجزای آنها در مبداء تولید میباشد که با پافشاری و پیگیریهای وزارت بهداشت تعداد کمی از بیمارستانها، آن هم به صورت نامناسب و غیر بهداشتی عمل تفکیک را انجام میدهند. گرچه مجلس جمع آوری حمل و دفع پسماندهای بیمارستانی را به عهده خود تولیدکنندگان(بیمارستانها) گذاشته است، اما تا هنگامی که بیمارستانها ومراکز درمانی به تنهایی و رأساً با بستن قرارداد با شرکتهای خصوصی این کار را انجام ندهند، شهرداری خود را مؤظف میداند که نسبت به جمع آوری و دفع آن اقدام نماید. با این حال برخی از بیمارستانها طرح تفکیک اجزاء پسماند را به طور کامل وصحیح انجام نمیدهند و پسماندهای عفونی و عادی را با هم جمعآوری و بستهبندی مینمایند . این اقدام حجم کار و هزینه دفع پسماند را بسیار بالا میبرد، چون سازمانهای مدیریت پسماند از تفکیک پسماندهای عفونی از عادی اطمینان ندارند به ناچار همه پسماندهای بیمارستانی را عفونی تلقی مینمایند(WHO, 2001).
لینک جزییات بیشتر و دانلود این پایان نامه:
بررسی پسماندهای بیمارستانی (موردمطالعه : بیمارستان شهدای تجریش تهران)
درباره این سایت